از خودکفایی در تولید داروهای گیاهی استراتژیک تا دانش تولید آنتی بیوتیک‌های مخصوص طیور
تاریخ انتشار: ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۷۶۵۵۸
به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، ایام دهه فجر برای مردم ایران و نهاد‌های حاکمیتی ایامی خاص و برای جهاددانشگاهی ویژه‌تر است، زیرا این نهاد مولود انقلاب اسلامی است و سالروز پیروزی انقلاب، به نوعی سالروز تولد جهاددانشگاهی نیز محسوب می‌شود.
جهاد دانشگاهی از همان ابتدا کاربردی و دانش بنیان بوده است و کمترین وابستگی را به بودجه‌های دولتی داشته است؛ این نهاد دانشگاهی بیش از ۸۰ درصد بودجه خود را از طریق فعالیت‌های خودش در حوزه آموزش و تحقیق و پژوهش تأمین میکند بنابراین در بحث خودکفایی الگو خوبی برای سایر سازمان‌ها بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
**استفاده از ظریفیت های اقلیمی کشور در جهت تامین دارو
این نهاد در حال حاضر با داشتن چندین پژوهشکده در حوزه‌های مختلف فعالیت میکند که دستاورد‌های چشمگیری نیز داشته است. یکی از زیرمجموعه‌های موفق جهاد دانشگاهی پژوهشکده گیاهان دارویی است که توانسته است با استفاده از ظرفیت‌های اقلیمی کشور در جهت تامین داروهای گیاهی گام های بلندی بردارد.
در حال حاضر این پژوهشکده با بهره گیری از حضور بیش از ۵۰ عضو هیأت علمی و محقق در قالب چهارگروه پژوهشی، آموزشی و پوشش همه زمینه‌های تحقیقات کاربردی گیاهان دارویی و داروهای طبیعی و سه مرکز خدمات تخصصی در زمینه‌های آنالیز، فرمولاسیون، تولید نهال، بذر و فرآورده‌های دارویی گیاهی و گیاهان دارویی، ومرکزرشدفعالیت دارد.
در این راستا همزمان با چهل و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران با 《مجید قربانی》عضو هیئت علمی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی درباره دستاورد‌های این پژوهشکده و چشم انداز آن در سال‌های آتی گفتگو کردیم. در ادامه متن کامل آن را می‌خوانید:
**جهاددانشگاهی حلقه واسط دانشگاه و صنعت
آنا: درباره فعالیت پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی توضیح دهید.
قربانی: این پژوهشکده تلاش میکند با ایجاد و تعمیق رابطه بین دانشگاه و صنعت فعالیت‌های مثمر ثمری را ارائه دهد. هدف پژوهشکده گیاهان نه تنها به سمت تولید دانش محض نبوده بلکه با ایجاد و توسعه دانش فنی و تکنولوژی که حد واسط و حلقه بین دانشگاه و صنعت است به سمت صنعتی سازی و فعالیت در صنعت حرکت میکند.
آنا: رویکرد فعالیت‌های این نهاد چیست؟
قربانی: پژوهشکده گیاهان دارویی با رویکرد و توجه به نیازهای روز جامعه در صنعت، درمان، کشاورزی و پزشکی تکنولوژی‌های مورد نیاز را در این زمینه توسعه داده است؛ و در حوزه کاشت و داشت و برداشت گیاهان، در حوزه بیوتکنولوژی، و تولید فرمولاسیون گیاهان دارویی، در حوزه های طب کاربردی و فارماکولوژی گیاهان و فعالیت‌های متعددی در این زمینه انجام داده است.
آنا: درباره دستاورد‌های مهم پژوهشکده گیاهان دارویی توضیح دهید
قربانی: درباره بخش شاخصی که پژوهشکده در آن فعالیت دارد و جزء دستاورد‌های مهم این نهاد شمرده می‌شود تولید نهاده‌های استاندارد گیاهان دارویی مانند تولید نهال، نشاء و قلمه و آنچه که به عنوان منبع امن در حوزه تولید گیاهان دارویی در کشور وجود داشته از دستاورد‌های این پژوهشکده است.
آنا: پژوهشکده گیاهان دارویی در بحث ترویج کشت چگونه فعالیت میکند؟
عضو هئیت علمی جهاددانشگاهی گیاهان دارویی: این نهاد با ترویج کشت گیاهان دارویی در حوزه محرومیت زدایی و توسعه اشتغال در کشور و ترویج و جایگزینی گیاهان دارویی و زراعی فعالیت میکند و می‌تواند با همکاری نهاد‌های در این حوزه باعث توان افزایی برای کشور شود.
آنا: با تولید گیاهان دارویی چگونه می‌توانیم ارزش اقتصادی ایجاد کنیم؟
قربانی: تولید گیاهان دارویی امری مهم و استراتژیک برای کشور است و سه ویژگی آن‌ها استراتژیک میکند؛اول گیاهانی که در خطر انقراض هستند مثل ثعلب، دوم گیاهانی که رشد کندی دارد و یا گیاهانی که تکثیر آن‌ها به سرعت اتفاق نمی‌افتد و سوم گیاهانی که این مشکلات ندارد، اما ما در مدت زمان کوتاه مقدار کثیری آن‌ها را نیاز داریم مانند گل محمدی یا آلوئورا و این گیاهان هستند که با تولید این گیاهان می‌توانیم ارزش اقتصادی زیادی ایجاد کنیم.
**داروهای گیاهی درمان کمکی بیماری های سخت می شوند
آنا: در حوزه پزشکی چقدر از داروهای گیاهی استفاده می‌شود؟
قربانی: محصولات متعددی در حوزه پزشکی ونیز بحث تولید داروهای کاملا گیاهی و مبتنی بر پژوهش مانند، درمان کمکی دیابت، چربی خون، آلزایمز، چاقی، لاغری، ترک اعتیاد داشتیم که با اخذ مجوزات لازم آن‌ها تولید کردیم.
**تولید پنج ترکیب مهم در بخش های آنالیزی کشور
آنا: آیا تحریم‌ها باعث خودکفایی در تولید و تهیه برخی محصولات شده است؟
قربانی: بله یکی از کارهای جدید و نوآورانه که در این حوزه انجام شد بحث تولید ترکیبات استاندارد گیاهان دارویی یا ماده خالص بود، زیرا این ترکیبات تنها توسط شرکت‌های بزرگ ساخته میشدند و در اختیار دیگران قرار داده می‌شود، اما با توجه به تحریم‌ها این ترکیات به دست ما نمی‌رسید یا بسیار گران قیمت و تقلبی بودند و آنالیز‌های ما را دچار مشکل می‌کرد، اما ما برای اولین بار توانستیم ۵ ترکیب مهم مورد استفاده در بخش‌های انالیزی کشور تولید کنیم.
جهاد دانشگاهی سعی داشته با داشتن نگاه مسئله محور به مشکلات با توان و پتانسیل‌های موجود به رفع آن‌ها بپردازد.آنا: در زمینه پیشگیری از بیماری طیور پژوهشکده فعالیتی داشته است؟
قربانی: یکی از مسایل بحث جایگزینی گیاهان دارویی به عنوان عامل پیشگیرانه در بیماری‌های طیور است، مثلا بیماری‌هایی در طیور ایجاد می‌شد که مجبور به استفاده از آنتی بیوتیک‌ها میشدیم و با وجود تحریم‌ها تهیه انتی بیوتیک سخت بود؛ و علاوه بر این استفاده از آنتی بیوتیک‌ها اثرات مخربی در موجود زنده و در نهایت سلامت انسان ایجاد میکند؛ خوشبختانه توانستیم از فرمولاسیون‌های مبتنی بر حوزه با تاکید بر گیاهان بومی فرمول‌هایی ارائه دهیم که از رشد باکتری که باعث ایجاد بیماری در طیور می‌شود جلوگیری کند، و در نهایت گوشت بهتر و سالم تری خواهد داشت.
آنا: در بحث آفت کش‌ها چطور آیا می‌توانیم از گیاهان دارویی جهت جلوگیری از آفات استفاده کنیم؟
قربانی: بلی با توجه به اینکه ما گلخانه‌هایی داریم که در آن‌ها صیفی جات کاشته می‌شود یکی از مسائل موجود بحث دفع آفات گیاهی است که برای بالا نگه داشتن راندمان تولید با سموم شیمیایی آفات را کنترل می‌شود.تهیه سم در دوران تحریم و بحث باقی ماندن سموم روی محصولات وجود دارد، اما ما فرمولاسیونی بر پایه گیاهان دارویی بومی به جای سموم مشیمیایی تهیه کردیم که علاوه بر بالا بردن راندمان تولید باعث بالا رفتن کیفیت محصول نیز می‌شود و همچنین دیگر نگرانی بابت باقی مانده سموم روی محصولات وجود ندارد
**تولید چهار مکمل های گیاهی مخصوص ورزشکاران و بدنساز ها بدون عوارض جانبی
آنا: با توجه به اینکه مکمل‌های موجود در بازار برای ورزشکاران مضر است و گا‌ها هم خطرات جبران ناپذیری بر سلامت آن‌ها داشته آیا پژوهشکده توانسته در این حوزه نیز دستاوردی داشته باشد؟
قربانی: بله با توجه به اینکه تمامی مکمل‌ها وارداتی و شیمیایی هستند و علاوه بر مضرات زیادی که دارند اصالت آن‌ها مشخص نیست ما توانستیم ۴ محصول گیاه پایه با استفاده گیاهان بومی فرموله و تولید کنیم که برای مصرف ورزشکاران، تامین انرژی و پروتئین لازم برای بدنساز‌ها و ورزشکاران حرفه‌ای مورد استفاده است؛ که به زودی بعد از اخذ مجوز‌های لازم در بازار عرضه خواهد شد.
**چشم انداز پژوهشکده جهاددانشگاهی اشتغال،محرومیت زدایی، حفظ استقلال و خودکفایی در کشور
آنا: چشم انداز پژوهشکده گیاهان دارویی در آینده چطور است؟
قربانی: در پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی با نگاهی به آینده فعالیت می‌کینم. همانطور که گفته شد هدف ما تعمیق و گسترش ارتباط بین علم و صنعت است؛ و اینکه بتوانیم با استفاده از پتانسیل گیاهان دارویی باعث توسعه اشتغال در کشور، محرومیت زدایی در نقاط مختلف کشور و در نهایت باعث رشد و خودکفایی و حفظ استقلال شویم.
انتهای پیام/
منبع: آنا
کلیدواژه: جهاددانشگاهی دستاورد انقلاب اسلامی گیاهان دارویی پژوهشکده گیاهان دارویی تولید گیاهان دارویی گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۷۶۵۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
توهین دو وزیر به خرد بدنه دارویی نظام‌سلامت
شهاب‌الدین جنیدی‌جعفری
عضو هیئت مدیره و سخنگوی انجمن داروسازان ایران
توزیع و فروش دارو توسط سکوهای اینترنتی موضوع چالش‌برانگیزی است که طی یک سال گذشته به التهاب نظام‌سلامت و جامعه داروسازان دامن زده است.
با اینکه تولیت نظام‌سلامت با وزارت‌بهداشت می‌باشد و در همه قوانین بالادستی توصیه شده است دیگر وزارتخانه‌ها، نهادها و سازمان‌ها در کارهای بین‌بخشی به این وزارتخانه مشاوره دهند؛ با این حال به‌نظر می‌رسد در آیین‌نامه اخیری که -با فاصله اندکی از آیین‌نامه ابلاغی وزیر بهداشت در زمینه عرضه اینترنتی خدمات‌دارویی در سیزدهم اسفند سال گذشته- باضرب‌الاجل توسط وزیران ارتباطات و بهداشت، تصویب و به امضا رسید، توجهی به نظرات کارشناسی آیین‌نامه پیشین وزیر بهداشت که حاصل هزار ساعتِ‌کاری با حضور کارشناسان حوزه‌های مختلف در سازمان غذاودارو می‌باشد، نشده و این بی‌توجهی نه تنها مغایر با اسناد بالادستی کشور، محسوب می شود که باید آن را توهینی آشکار به شعور، وقت، دانش، خرد و تجربه کاری این همکاران و بدنه دارویی نظام‌سلامت دانست.
کارنامه علمی موفق جامعه داروسازی در زمینه نوآوری و توسعه ملی طی دوره‌های مختلف نشان می‌دهد؛ دانشمندان داروسازی همواره به مقیاسهای بین‌المللی اهتمام جدی و توجه داشته‌اند و به علوم و فنون روز دنیا واقف هستند و با توجه به نیازهای کشور، از علوم دیجیتال و هوش مصنوعی در طراحی داروها استفاده می‌کنند. فراموش نکنیم که ما در تولید داروهای هایتِک، بیوتِک و نانوتِک و بسیاری از داروهای دیگر در منطقه مطرح هستیم و می‌توانیم در دنیا حرف‌هایی را برای گفتن داشته‌باشیم. بنابراین اگر استفاده از فناوری دیجیتال در فروش دارو بر اساس مقیاسهای بین‌المللی طراحی شود، جامعه داروسازی با آن مخالفتی ندارد، مشکل در شیوه و چگونگی اجرای آیین‌نامه توزیع دارو بر بستر سکوهای اینترنتی است که بدون توجه به مقیاسهای کارشناسی تدوین شده و پیامدهای منفی متعدد و بسیار پیچیده‌ای همچون عوارض دارویی ناشی از مصرف نادرست دارو، سوگیری پلتفرم‌ها به سمت داروخانه‌ها و برندهای دارویی خاص، غیرمحرمانه تلقی شدن اطلاعات بیماران و احتمال سوء استفاده از حریم خصوصی مردم را به همراه دارد.
اجرای رسمی آیین‌نامه توزیع دارو بر بستر سکوهای اینترنتی را باید تهدیدی جدی برای سلامت دانست. نکته مهمی که در تدوین این آیین‌نامه مورد غفلت قرار گرفته، تفاوت فروش دارو با انواع کالاهای دیگر است. بویژه آنکه در فروش دارو فرایند نسخه‌پیچی و توضیحات مسئول‌فنی داروخانه در استفاده صحیح بیماران از دارو ، بسیار حایز اهمیت است و نقش موثری در پیشگیری از عوارض خطرناک مصرف اشتباه دارو دارد. به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی مخالف قطع ارتباط رو در روی بیمار با داروساز است.
در آیین‌نامه اخیر، مسئول‌فنی داروخانه به طور غیر مستقیم از سیستم توزیع دارو حذف می‌شود. محروم کردن بیماران از دریافت مشاوره دارویی مسئولان‌فنی داروخانه‌ها علاوه بر افزایش خطر مصرف اشتباه دارو توسط بیماران ، با سند جامع داروسازی، آیین‌نامه داروخانه‌ها و همچنین دستور وزارت بهداشت مبنی بر تشکیل اتاق مشاوره در داروخانه‌ها در تناقض است و ضرورت دارد تولیت نظام‌سلامت کشور در مورد اجرای رسمی این آیین‌نامه با احساس مسئولیت بیشتری تصمیم‌گیری کند.
در خصوص فروش اینترنتی دارو بعضی از کشورها تجربیات موفقی داشته اند، ما نیز در بسیاری از حوزه‌های علمی قابلیت مقایسه با کشورهای دیگر را داریم. اما باید بررسی شود که آیا مجموعه نظارتی ما در این حوزه، قابلیت مقایسه با مجموعه نظارتی کشورهای دارای تجربه موفق در فروش داروهای اینترنتی را دارد یا خیر.
یادمان نرود طی دهه گذشته شاهد ورود طوفانی داروهای‌تقلبی به عرصه نظام‌دارویی کشور از طریق عوامل فروش شبکه‌های ماهواره‌ای و ارسال این داروها بواسطه راکبان موتور سوار بودیم و مدت‌ها طول کشید تا مجموعه‌های نظارتی توانستند فعالیت آن‌ها را کنترل کنند. امروز نیز با وجود آنکه هنوز سکوهای اینترنتی مجوز توزیع دارو را نگرفته اند و آموزش‌های لازم را برای حمل دارو ندیده اند و داروخانه‌هایی که تمایل ورود به این عرصه را دارند مشخص نشده‌اند، به دلیل ضعف نظارتی؛ انواع مختلف داروها، از داروهایی که در داروخانه‌ها فقط با نسخه پزشک عرضه می‌شود و داروهای نیازمند استعلام و ثبت در سامانه تیتک گرفته، تا داروهای کمیاب، تقلبی و قاچاق توسط سکوهای اینترنتی بدون نسخه به فروش می‌رسد.
در چشم‌انداز پیش‌رو، توزیع دارو بر بستر سکوهای اینترنتی، دست‌اندازی به
کل زنجیره دارویی کشور است و داروخانه‌ها نخستین خاکریزی هستند که فرو می‌ریزد. به این ترتیب که این سکوها با انتخاب برخی از داروخانه‌ها به تدریج داروخانه‌های دیگر را از گردونه خارج می‌کنند. سپس با همین روش به سمت شرکت‌های توزیع دارو می‌روند و در نهایت صنایع دارویی کشور را مورد هدف قرار می‌دهند و با سوق دادن نسخه‌ها به سوی برندی مشخص، برندهای دیگر را از صنعت دارو خارج می‌کنند. با این تعبیر، پُرواضح است که با اجرای رسمی آیین‌نامه توزیع دارو بر بستر سکوهای اینترنتی، عرصه دلالی بر بازار داروی نظام‌سلامت کلید خواهد خورد.
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان